01.04.2023

Integrowanie psychiki i ciała w funkcjonowaniu człowieka.

Sprzyjanie zdrowej „agresji”

Ludzie są zintegrowanymi organizmami jednocześnie  będąc częścią środowiska. Stąd ostre podziały nie odnoszą się do rzeczywistości, która sama w sobie jest zróżnicowana w odniesieniu do Ja i do Świata,  w  którym żyje człowiek. Trudno też wyraźnie wyznaczyć granicę między Ja, a światem. Tak, jak  skóra  ludzka:  wewnętrzną część należy wyłącznie do „Ja”, a  zewnętrzna jej część jest bezpośrednim miejscem spotkania się ze środowiskiem, niejako nie należy wyłącznie do Ja.  Graniczny kontakt jaki odzwierciedla skóra  ewidentnie dowodzi faktowi,  iż wewnętrzny świat łączy się ze środowiskiem poprzez granicę, niemalże wspólną ( jaką jest skóra.).  Ten fakt wyraźnie koncentruje nas na integracji, jako podstawowego procesu funkcjonowania w wewnętrznym i zewnętrznym  świecie, gdyż  nie istniejemy w oderwaniu od „Nie Ja”.   Osoby i miejsca w których  istniejemy pozostają w połączeniu , bliższa przestrzeń łączy się z szerszymi i w końcu wszystko jest ze sobą zintegrowane. Nie sposób istnieć w sposób oderwany, bez wzajemnych wpływów. Takie rozumienie istnienia wspiera motywacje i jednocześnie ma głęboki sens do współdzielenia świata w sposób zdrowy i szerszy niż najbliższe otoczenia.

Perls dostrzegał  agresję, jako siłę, którą można w różny sposób wykorzystać czy ukierunkować.  Aktualnie wielu psychologów dostrzega agresje, jako instynkt, popęd  kierując w ten sposób badania w obszar, jak ta siła jest realizowana, odstępując do sztywnego postrzegania agresji, jako tej co niesie krzywdę, czy jest,, złą,, siłą.  Gestalt nie ogranicza się do jednego bieguna w którym realizowanie  instynktu czy popędu agresji jest wyłącznie uznawane jako szkodliwe. Kiedy bronię się kontakt z popędem  czy instynktem   agresji  jest niezbędne, aby zrobić to skutecznie.  Agresja jest  siłą napędowa dla działania, stanowi  istotny obszar dla zdrowego funkcjonowania człowieka i jego przetrwania.  Zatem istotą  jest fakt , jak jest realizowany ten popęd a nie że w ogóle istnieje. Dostrzeganie tego aspektów Ja odnosi się również do integracji , zamiast odszczepiania czy wypierania w sobie naturalnych przejawów istnienia w świecie agresji jako siły życiowej i zdrowego sięgania czy realizowania potrzeb. Wielu badaczy podkreśla , że jest to wrodzona siła, w wyniku rozwoju przejawia się jako dojrzały aspekt  świadomie zarządzany stanowi źródło  siły i sprawczości w dbaniu i chronieniu siebie.

Agresja rozumiana w ten sposób  nie jest cechą złą sama w sobie.  Proces rozwoju, w którym wzrasta osoba nadaje kształt  i charakter tego impulsu.  Wydarza się  on w określonych okolicznościach i relacji, w Gestalcie nazywanym polem. Siły jakie w tym polu istnieją  staje się determinantem, jak realizowane są popędy, jak przeżywane czy wyrażane są uczucia.

Kładziemy zatem nacisk na uznawanie wszystkich aspektów istniejących, jako niezbędnych i ważnych. To w jakim  polu odbywał się ich  proces wzrastania i rozwijania  oraz czy warunki / pole były wystarczająco dobre, aby integracja nastąpiła w sposób konstruktywny i zdrowy  dla istnienia żywotności impulsów i uczuć.

Holistyczne postrzeganie ludzkiego istnienia  jest  dalekie od  diagnozowania patologii. Gestalt kieruje  uwagę  na  świadome integrowanie wszystkich aspektów Ja oraz poszukania dla wyrażania ich form w sposób satysfakcjonujący i możliwy do realizacji w świecie w którym przyszło nam żyć. Proces integracji to wchodzenie w posiadanie samych siebie. Zaczynamy  dysponować  zasobami i ograniczeniami.

Zwiększanie wsparcia dla siebie  

Funkcjonalność i sprawczość  człowieka w świecie jest ścisłe osadzona w kontakcie  z osobistymi zasobami wewnętrznymi i zewnętrznymi.  Posiadanie świadomości i pozostawanie w połączeniu z nimi, to grunt do swobodnego zarządzania swoim możliwościami i uznawaniem swoich ograniczeń, jako ważnych,  aby wyznaczyć granice naszych możliwości.  Nasze zasoby osadzone są w nas i w polu, w którym funkcjonujemy. Należy podkreślić, że każdy człowiek  je posiada. Pozostać w kontakcie ze sobą, przekłada się z kolei  na świadome  i swobodne kierowanie swoim życiem. W takiej rzeczywistości osadzana jest energia i wykorzystywana w tym, co jest możliwe, zamiast kierowana w sposób nieproduktywny na działania, które nie przynoszą zamierzonych efektów.

Zatem jeśli mamy dostęp do zasobów, znamy ograniczania i możliwości  włączamy to do swojego istnienia,  a następnie wyznaczamy w oparciu o  realność cele. Życie zaczyna nabierać kształtu i wymiaru dostosowanego do naszych potrzeb. Zaoszczędzamy energię na poboczne „bezsensowne” działania, zasilamy wspierając się dostępnymi zasobami.

Wsparcie obejmuje:

– obszar fizyczny: komfort i elastyczność  pozbawiona napięć i blokad cielesnych w doświadczaniu siebie, połączona z oddychaniem równo i głęboko.

– związane z kontaktem: swoboda w poruszanie się w wewnętrznym świecie doznań, pozwalanie sobie na pełne zmysłowe kontaktowanie.

– bycie w teraźniejszości:  pozostawanie w momencie, który się wydarza. Obecnym i zaangażowanym we wszelkich aspektach Ja w pełnej emocjonalności i intelektualnym rozumieniu doświadczenia teraz, nie przed i nie za chwilę.

– korzystanie z zasobów  środowiska: sprawne dostrzeganie zasobów środowiska  oraz sięganie do świata, w którym jestem w sposób swobodny i aktywny

– identyfikacja   z doświadczeniem: identyfikowanie doświadczenia w pełnym zakresie biegunów i wymiarów, jako baza do poszukiwania kierunków , sposób,  celów  będących naszymi potrzebami.

Zwiększenia poczucia odpowiedzialności za siebie.

Egzystencjalny charakter wyrażony w tym, że każdy z nas może zarówno decydować,  jak i nadawać znaczenia sytuacjom, w których doświadczał siebie i innych –  to nader ważny fakt.  Procesowanie tego, jak byliśmy i poszukiwanie zmiany jest kluczowe dla dalszego naszego funkcjonowania.  Zobaczenie swojej odpowiedzialności niemal staje się wprost kluczem do tego, jak mogę dokonać w sobie zmian, aby w przyszłości w  doświadczeniu radzić sobie satysfakcjonująco.  Decydując się na życie w pełni i z zaangażowaniem, to gotowość na nieprzewidywalność zdarzeń i siłę wewnętrzną, aby w nich być swobodnym  i kompetentnym, mierząc się każdorazowo z nowością. Poszukiwanie jak być, zamiast jak powinienem być. Świadomość i odpowiedzialność za siebie  jest centralną zasadą Gestaltu – właśnie te aspekty  wnoszącą zmianę w przeżywaniu życia. Zmiana dokonuje się w nas i właśnie w tym obszarze mamy  realną możliwość dokonywania zmian. Złudzeniem jest poszukiwanie zmiany w świecie, jeśli ja nie pracuje nad zmianą w sobie. Paradoks tkwi w tym, że właśnie moja zmiana najbardziej  może wpływać na zmianę świata. Ponadto może się realnie dokonać jeśli tak zdecyduję.

Pojęcie zdrowia i choroby

Również ten aspekt jest silnie osadzany w koncepcji, jako należący do nas i tym samy pozostający w naszym sprawstwie. Odnosi się do samoregulacji, jako procesu istniejącego w nas i  gruntu zdrowego funkcjonowania w realizowaniu, wyrażaniu czy organizowaniu pola wokół siebie. Oznacza to nawiązywanie takich relacji, w których nie występuje podporządkowanie, jako przeciwieństwo wobec takich, które są zależne i podporządkowane. Kiedy włączamy do tego procesu świadomość i odpowiedzialności również za decyzje podejmowane  pojawia się  pełne spektrum swobodnego wchodzenia w takie sytuacje, na jakie się zgadzam uwzględniając ich charakter. Uznanie podporządkowania, jako wyboru opartego na decyzji własnej i odpowiedzialności   niesie wyraźną zmianę  w sytuacjach w których podporządkowanie istnieje. Wtedy osoba może skorzystać z podporządkowania czy porządku świata, na który decyduje się istnieć czy funkcjonować. Uznawanie doświadczeń życiowy za swoje własne pochodzące z decyzji i świadomości, eliminuje potrzebę przerzucania odpowiedzialności  na innych. Kontakt z własna mocą i sprawstwem samo w sobie jest wsparciem, rezygnacja  z narzekania  i obwiniania  lub prowokowaniem poczucia winy u innych w celu uzyskania wsparcia. Znając siebie jesteśmy wstanie być wrażliwymi na otoczenie,  a z drugiej strony chronić się przed destrukcyjnymi i zagrażającymi sytuacjami.

Działania w terapii opierają się na 10 zasadach, które w moim przekonaniu są jak dekalog w życiu:

     

      1. Żyj w tu i teraz

      1. Żyj w ,, tu ,, w aktualnej sytuacji.

      1. Akceptuj siebie takim, jaki jesteś.

      1. Zobacz swoje środowisko takim, jakie ono jest. Z takim środowiskiem, jakie jest, a nie z takim, jakim chciałbyś,  aby było, nawiązuj kontakt.

      1. Bądź uczciwy wobec samego siebie.

      1. Wyrażaj siebie, mówiąc co chcesz, co myślisz, co czujesz. Nie manipuluj sobą i innymi poprzez racjonalizacje, oczekiwania, osądy i zniekształcenia.

      1. Doświadczaj w pełni całej gamy emocji, tak przyjemnych jak i niemiłych.

      1. Nie akceptuj żadnych zewnętrznych żądań, które są sprzeczne Twoja wiedzą o sobie samym.

      1. Bądź gotów do eksperymentowania, by napotkać nowe sytuacje.

      1. Bądź otwarty na zmianę i rozwój.

    W opisanych wskazaniach zdrowie jest procesem trwającym całe życie, zatem może ulegać i ewaluować  pod wpływem krytycznego  oglądania siebie i zjawisk wokół. Ponadto jest czymś żywym, elastycznym, co poddawane jest wpływom z wewnętrznego,  jak i zewnętrznego świata. Nadając Self charakter zmienny, rozwijający się, dostosowujący się żywo do tego, co w wewnętrznym i zewnętrznym świecie aktualnie się wydarza. W  granicach możliwości i ograniczeń określam ciągle podążając z chwili na chwilę jak będę żyć w Tu i Teraz.