1. Gruntowanie
2. Oddychanie
3. Kontakt
4. Granice
5. Ładowanie i rozładowanie

W poprzednim wpisie poruszone zostały funkcje gruntowania i oddychania.

Kontakt

Szczególnie ważnym i znaczącym momentem w proces psychoterapii jest moment kontaktu. W podejściu Gestalt rozpatrywany, jako kontakt doświadczany w relacji z psychoterapeuta oraz kontakt wewnątrz siebie. Oba elementy kontaktu tworzą pole do: zmiany, leczenia , poszerzenia świadomości, fenomenologicznej obserwacji.

Kontakt graniczny oznacza:

• spotkanie psychoterapeuty i klienta na ich granicy – wspólnej przestrzeni, będącej miejscem spotkania ich pól; przestrzeń do wymiany, obserwacji, poszukiwania i przekraczania dotychczasowych ograniczeń, poszukiwania nowego innego rozwiązania. Pamiętać należy, że w relacji w procesie psychoterapii zarówno psychoterapeuta, jak i klient wnoszą do relacji pole osobiste. Konsekwencją takiego zjawiska w relacji psychoterapeutycznej Gestalt jest fakt, iż wszelkie doświadczenia zaczynają mieć znaczenie, wpływają świadomie lub nieświadomie, ujawniając różnego rodzaju zakłócenia i zaburzenia kontaktu.
• miejsce spotkania się w sobie z częściami wewnętrznie spolaryzowanymi, odszczepionymi, wypartymi, zamrożonymi, zablokowanymi, napiętymi, czyli pozbawionymi kontaktu z resztą organizmu; wewnętrzna dezintegracja (doświadczana jako Ja – Nie Ja ). Choć spotkanie ze sobą trudno zaliczyć do świata zewnętrznego, jednakże odszczepione część pozostają jakoby poza organizmem i w tym sensie uważam, iż jest to kontakt graniczny, jednak dokonuje się w organizmie. Spotykają się część organizmu zintegrowane z częściami organizmu niezintegrowaną. Ujawniając w ten sposób powstałe urazy wczesne dziecięce, nierozwiązane konflikty, doznane traumy.Holistycznie spostrzegając napięcie, czy blok w ciele rozumiany jest, jako zablokowanie procesu samoregulacji organizmu z kontakcie ze światem w postaci uwięzionych emocji, ruchu, dźwięku, reakcji, myśli w różnych kombinacjach. Podłożem jest zablokowanie spontanicznych i naturalnych reakcji z powodu nie przyjęcia ich przez świat. W konsekwencji organizm sam zaczyna je traktować w ten sam sposób; blokuje, nie uznaje, wypiera. Brak kontaktu w ciele z częściami siebie może być informacją o oporze przed doświadczeniem czegoś nieakceptowanego lub kontaktem emocjonalnym z momentem, kiedy powstawał mechanizm odcinania i dezintegrowania. Ujawniające się figury cielesne stanowią drogowskaz do poszukiwania kierunku procesu włączania odszczepionych części. W pracy procesie psychoterapeutycznym Gestalt obowiązuje dominująca potrzeba; figura. Gestaltysta korzysta w procesie terapeutycznym z narzędzia, jakim jest cykl doświadczalny i bloki występujące w jego funkcjonowaniu. Kontakt w relacji i dialogu Ja – Ty stanowi bazę do tworzenia warunków i doświadczania kontaktu granicznego, a tym samym możliwości dokonywania zmian. W relacji Klient – Psychoterapeuta Gestalt ujawniające się trudności ściśle związane są z powstałymi mechanizmami unikania kontaktu. Specyficzną formą kontaktu jest kontakt fizyczny w procesie psychoterapii.

  Kontakt na poziome fizycznym jest niezbędny do zbudowania granic przez dziecko, brak jego powoduje zagubienie dziecka i brak możliwości określania siebie. Brak czucia, zranione miejsca w wielu przypadkach wymagają dobroczynnego działania dotyku. Traktuje, więc dotyk, jako narzędzie umożliwiającym głęboki kontakt na poziomie ciała, ponadto stanowi niezbędną interwencję w procesie psychoterapii w określonych przypadkach ( np. w traumach wczesnodziecięcych ), w innych kontakt fizyczny znacząco wzmacnia doznania i możliwość dotarcia do wypartych części siebie. 

  Bardziej intensywna praca z ciałem niezbędna jest wtedy, gdy znieczulenie przekształca się w strukturę , dając chroniczne napięcie mięśni i pozbawiając tkanki żywotności. Problem leży w tym, jak ożywić obszary ciała , których nie jest w stanie pobudzić praca z samą świadomością, z powodu ich obniżonej przez strukturę wrażliwości. W tego typu pracy terapeutycznej roli dotyku nie da się przecenić. Stosowany w różny sposób i w różnej formie może ułatwić uwalnianie napięć strukturalnych i rozwijać świadomości ciała pacjenta. Napięcia komunikują „zwróć uwagę co tu się dzieje w tym miejscu” (…). Dotyk można wykorzystać bezpośrednio do ożywiania i stymulacji ,”martwych obszarów”.

Ciało w procesie psychoterapii Gestalt J.I. Kepner str. 124

W moim przekonaniu nie jest możliwa skuteczna psychoterapia oparta na metodzie werbalnej w takich diagnozach jak: PTSD, trauma, zaburzenia lękowe (nerwice), depresje, traumy wczesnodziecięce. Podsumowując uważam, iż Gestalt łączący; dialog, relację, fenomenologię oraz postrzega organizm jako całość, nie nadając większego czy mniejszego znaczenia dla poszczególnych jego części. W moim opinii odpowiada na wszelkie potrzeby ludzkie komplementarnie. Właśnie te czynniki wpływają na jakość kontaktu terapeutycznego i możliwość pracy w każdym pojawiającym się obszarze.

Aleksandra Replin