Literatura
- Ciało w procesie psychoterapii Gestalt J. I. Kepner
- D. Baalen ,, Diagnoza w Gestalt ,,
- Zenker ,, Proces twórczy w psychoterapii ,,
- Wykłady V. Heinrich- Clauer
- D. Berceli ,, Zaufaj Ciału ,,
- A. Lowen ,, Bioenergetyka ,,
W procesie psychoterapii wykorzystuję podstawowe techniki i narzędzia integrujące ciało, umysł, emocje:
- Gruntowanie
- Oddychanie
- Kontakt
- Granice
- Ładowanie i rozładowanie
Gruntowanie
Gruntowanie wiąże się z następującymi obszarami
- zakorzenienie w realności ciała
- historii własnego życia
- relacji i rzeczywistości osoby przeżywanej w tu i teraz
Wyraża się poprzez sposób: oddychania; kontaktu wzrokowego; ekspresję wokalną; poruszanie; elastyczność: cielesną, emocjonalną, intelektualną; realizację własnych pragnień, bycia w relacjach społecznych.
Opisać można również jako:
- Wyprostowaną pozycję w polu grawitacyjnym ziemi – oznacza kontakt z podłożem, stabilność i autonomię.
- Bycie w kontakcie ze wszystkimi obszarami czucia ciała – zakorzenienie w percepcji i świadomości cielesnego JA.
- Połączenia z własną historią życia wraz z jego kontekstami i uwarunkowaniami, rozumienie swojej biografii w kontekście możliwości i ograniczeń oraz obszarów do zmiany.
- Zdolność do budowania i podtrzymywania satysfakcjonujących relacji, zdolność do pełnego przeżywania uczuć. Bycie ugruntowanym we wszystkich obszarach istnienia.
- Doświadczanie swoich granic oraz zdolność do tolerowania rozpuszczania ich w kontakcie z siłą wyższą, duchowym wymiarem (transcendencja).
- Siła emocjonalna – warunek konieczny do mieszczenia, trzymania i zdolność rozładowania pobudzenia poprzez ugruntowanie.
- Ugruntowanie w różnych obszarach ciała, emocji i myślenia.
Funkcje ugruntowania
- KONTAKT W RELACJI – zdolność do budowania i utrzymywania relacji.
- KONTAKT Z CIAŁEM – swoboda w poruszaniu oraz gracja, czucie zablokowania, zahamowania ruchliwości, bloki w przepływie energii zablokowane „NIE”.
- KONTAKT Z ZIEMIĄ – przepływ energii góra – dół, pulsujące życie, czerpanie ze świata, pobieranie energii i oddawanie.
- KONTAKT Z PSYCHIKĄ – znajomość siebie, wewnętrzna integracja, w tym ze swoją przeszłością, rozumienie swoich procesów – dlaczego takie są, możliwość wpływania na zmianę.
- KONTAKT Z SEKSUALNOŚCIĄ – ekspresja osobowości poprzez seksualność i pełne funkcje genitalne, orgazm, jako rozładowanie nadmiernej ekscytacji organizmu/ funkcja przyjemności.
Oddech
Praca z zakłóceniami w oddychaniu spełnia następujące funkcje:
pogłębia oddech, redukuje napięcie oraz wskazuje bloki i napięcia – rozumiem, jako fizyczne uwiezienie emocji, ruchu, pragnienia.
ponownego przywrócenia, odnowienia wzorców afektywnych –rozumiem, jako przywrócenie integracji ze spontanicznością i autentycznością.
dotarcie – wejście w kontakt z częściami siebie wypartymi, zdysocjowanymi, zablokowanymi, czucie granic.
Zablokowanie swobodnego oddychania jest podstawowym sposobem „nie czucia”, czyli poradzenia sobie z doświadczaniem trudnych i bolesnych uczuć, doznań.
Proces pracy z oddechem obejmuje klatkę piersiową, przeponę, podbrzusze – miednicę.
Oddychanie jest podstawową funkcją życiową, więc dostarcza psychoterapeucie i klientowi wielu informacji na temat świata emocjonalnego klienta. W podejściu Gestalt psychoterapeuta staje się integralną częścią procesu psychoterapeutycznego klienta. Daje to możliwość skorzystania z informacji ujawnianych przez klienta, ale również z informacji płynących z odczuć osobistych w tej relacji tu i teraz od psychoterapeuty. Z dużym prawdopodobieństwem można własne odruchy uznać, jako informacje o stanie klienta. Odruch „nieoddychania”, zatrzymanie oddechu stanowi informację o procesie unikania kontaktu przed trudnym, bolesnym uczuciem. Nie oddychając na sesji klient chce się ochronić w swoim własnym świecie lub w relacji z psychoterapeutą przed cierpieniem. Nie oddychanie może ujawniać się w tej relacji w postaci mechanizmu obronnego w relacji przeniesieniowej. Oddech terapeuty może poinformować klienta o blokowaniu własnego oddechu, o tym czego doświadcza, może też być możliwością zwrócenia uwagi klienta na oddech. Psychoterapeuta może skorzystać z rezonansu somatycznego i poinformować jakiego rodzaju doświadcza uczuć i trudności, kiedy empatycznie jest z klientem przy jego doświadczeniach. Ponadto może fenomenologicznie opisać proces klienta oraz relację, w której pozostaje z klientem, udzielając informacji jak oddziałuje, to co się dzieje na psychoterapeutę.
Oddech jest równoznaczny z przepływem energii, tak więc brak lub blokowanie oddechu wpływa na brak przepływu energii, tworząc w organizmie zamrożone, odszczepienie lub wypieranie części siebie. Ponownie zwrócę uwagę, iż procesy wymienione, jako fizyczne nierozerwalnie niosą emocjonalny komponent.
Naładowanie i rozładowanie są dwiema ważnymi funkcjami organizmu, więc powinny pozostawać w dostępności dla człowieka. W procesie psychoterapii ważne, aby udostępnić obie funkcje, bądź tę która jest zablokowana oraz pomagać klientowi w budowaniu równowagi między ładowaniem i rozładowaniem.
Szczególnym obszarem związanym z oddychaniem jest dźwięk, związany ze swobodnym oddychaniem, a wraz z nim dźwiękami towarzyszącymi. Bezszelestne oddychanie klienta stanowi dla psychoterapeuty Gestalt informację o zablokowaniu naturalnego oddechu. Tak, więc dźwięk jest nieocenionym narzędziem w procesie psychoterapii. Dźwięk to Ja, jeśli nie ujawnia klient dźwięku to nie ujawnia siebie. Szczególnie ważną rolę pełni w traumie mianowicie jest mechanizmem spustowym. Nie wykrzyczany KRZYK jest nietolerowany przez organizm, tak jak nietolerowany był przez świat w którym został przez klienta zablokowany – uwięziony.
Głosem możemy rozładować, jak i naładować energię. Utrzymać naładowanie lub ładować energię utrzymując stały poziom dźwięku.
Aleksandra Replin