Gestalt to metoda osadzona w nurcie psychologii humanistycznej, jest podejściem fenomenologiczno – egzystencjalnym. Głównymi filarami w tym podejściu to kontakt, fenomenologiczne doświadczanie świata w tu i teraz oraz pole współtworzone przez świat i człowieka w nim funkcjonującego.
Praktyka zawodowa to wszelkie aktywności życia zawodowego dla profesjonalistów czyli osób zajmujących się zawodowo pomocą psychologiczną – profesjonaliści , ale również dla osób różnych zawodów.
Firma to ludzie, ludzie to relacje, a relacje to kontakt. Oznacza to, iż każda niemalże praca wiąże się z uczestniczeniem, funkcjonowaniem społecznym. W szkole uczą nas matematyki, polskiego, historii o anatomii człowieka również. Jednakże o zawiłościach i skomplikowanym świecie emocji, psychiki, reakcji, mechanizmów i wszystkiego co składa się na życie w społeczeństwie dowiadujemy się poprzez normy i zakazy. Ujęcie ludzkiej natury w tak zawężony sposób nie wysyca indywidualności kontaktów. Gestalt postrzega naturę ludzką jako całościowy dobrze funkcjonujący organizm – w którym fizjologia, psychika , emocje, cielesność, intelekt są równoważne.
Gestalt w swej koncepcji poszukuje praktycznych rozwiązań dla człowieka w celu twórczego przystosowania się do rzeczywistości w której istnieje. Poszukiwanie zmiany koncentruje się na możliwości wpływania na otaczający świat przez jednostkę. Taka koncepcja daje możliwość szerokiego zastosowania podejścia w praktyce zawodnej niemal, że dla każdego.
Gestalt w swej idei koncentruje się na kontakcie, a precyzyjniej ujmując na jakości kontaktu. Relacje w świecie zawodowym i osobistym wraz z kontakt stanowią bazową kwestią tworząc przestrzeń do zastosowania podejścia Gestalt w szeroko rozumianej praktyce zawodowej.
Rozwój osobisty w tej metodzie stanowi podłoże do pracy zawodowej, integrując wszystkie aspekty Ja w dobrze zorganizowaną i zintegrowaną całość. Staje się to możliwe poprzez proces poszerzania świadomości w relacji ze światem.
Metoda Gestalt w swoim doświadczalnym charakterze jest twórczym poszukiwaniem równowagi z sobą i światem.
Praktyczne kompetencje w podejściu Gestalt:
## świadomość zjawisk wewnętrznych i zewnętrznych umożliwia adekwatne reagowanie – w Gestalt nazywa się twórczym przystosowaniem korzystaniem z zasobów i uwzględnianiem ograniczeń
## rozumienie teorii pola w psychologii Gestalt jako zależności pomiędzy polem psychologicznym jednostki , a środowiskiem zewnętrzny – umożliwia sprawne zarządzanie sytuacją doświadczaną, daje możliwość wyboru konstruktywnego – wpływu na to gdzie i jak jestem. Sprawne określanie możliwości oraz ograniczeń pola osobistego jak i świata – sprawia że działania stają się bardziej adekwatne i odpowiadające indywidualnym preferencjom. Siła pola wyraża wzajemne oddziaływania i kierunki istniejących elementów pola.
## dynamika figury i tła determinuje zorganizowanie funkcjonowania zgodnie z tą zasadą, prowadzą do określonych celów lub utrudniając ich realizacji- precyzuje i organizuje kierunki sprawnego działania w tu i teraz
## dialog egzystencjalny angażuje i wpływa na obu uczestników spotkania poprzez współtworzenie doświadczenia, charakteryzuje się otwartością i autentycznością spotkania Ja – Ty opierającego się na wzajemnej akceptacji drugiej osoby oraz samego siebie. W takim spotkaniu uczestnicy spotkania potwierdzają się takimi jakimi są. Celem staje się spotkanie i dialog jako proces wyłaniający się z kreatywnie budowanego kontaktu .
## paradoksalna teoria zmiany – opisuje proces zmiany poprzez uznanie tym kim się jest zamiast koncentrowanie się na tym kim się nie jest. Zmiana to naturalny proces rozwoju, a dochodzi do niej na drodze nieustającej świadomości, kontaktu i asymilacji.
## Gestalt rezygnuje z etykiety diagnostycznej między doświadczeniem zdrowym a tak zwanym doświadczeniem patologicznym. Próby diagnostyczne traktujemy z ostrożnością. Akcentujemy wartość bezpośredniego doświadczenia i wielowymiarowość każdego kontaktu – taktując go niepowtarzanie i wyjątkowo.
## integrowanie sfery emocjonalnej, intelektualnej i cielesnej w samoregulujący się organizm realizujący swoje pragnienia i potrzeby w kreatywny i twórczy sposób. Elastyczne poruszanie się w swoich biegunach możliwości i ograniczeń w oparciu o świadomość, intuicję staje się procesem konstruktywnego funkcjonowania w świecie. Gestalt posługuje się w tym celu dialogiem werbalnym i bogatą skalą narzędzi niewerbalnych i pracy z ciałem.
## kontakt – jego odcienie i bogactwo – osadzają w teraźniejszości relację wprowadzając w świat realnie przeżywany, proces ten umożliwiają badanie wyłaniających się wzorców wchodzenia w kontakt i poszukiwać nowych twórczych i konstruktywnych rozwiązań
## podstawowe narzędzia terapeutyczne – świadomość, kontakt, i eksperyment stają się polem do poszukiwań własnych trudności, możliwości, rozwiązać, ograniczeń i mechanizmów. Praca w grupie edukacyjnej tworzy możliwości eksplorowania wszelkich nurtujących kwestii w stosunkowo bezpiecznych warunkach, zasoby grupy stają się dodatkowym źródłem wiedzy, relacji i różnorodności doświadczeń. Grupy i trener w procesie obecność, współtworzenia, reakcji wspierają naturalny potencjał i umożliwia zmianę.
Gestalt charakteryzuje się prostotą poprzez która jest blisko ludzkiej egzystencji. Relacja wraz z bogactwem możliwości istniena w spotkaniu JA – TY na granicy kontaktowej tworzy niekończące się możliwości doświadczania w Tu i Teraz.
Wyrazem klarowności i zwyczajności tak zwyczajnej, że aż nadzwyczajnej teorii Gestalt jest 10 poniżej opisanych zasad:
Żyj Teraz: zajmuj się teraźniejszością a nie przeszłością czy przyszłością.
Żyj Tutaj: zajmuj się tym co jest obecne, nie tym czego nie ma.
Poddaj się temu jaki jesteś: bądź taki jaki jesteś, akceptuj siebie.
Przestań wyobrażać sobie: doświadczaj tego co jest rzeczywiste.
Weź pełną odpowiedzialność za swoje czyny, uczucia i myśli ,bądź uczciwy wobec siebie.
Wyrażaj, a nie manipuluj, nie wyjaśniaj, nie usprawiedliwiaj, nie osądzaj.
Doświadczaj w pełni całej gamy emocji, tak nieprzyjemnych i bolesnych, jak i przyjemnych.
Nie akceptuj żadnych zewnętrznych żądań i poleceń: powinieneś odrzucać te, które są sprzeczne z Twoją wiedzą o sobie samym.
Przestań niepotrzebnie myśleć: zamiast tego zobacz i posmakuj, bądź gotów do eksperymentowania, by napotkać nowe sytuacje.
Bądź otwarty na zmianę i rozwój.
Od 1996 roku pozostaję w zachwycie nad niezwykłością podejścia Gestalt. Idea humanistycznego postrzegania siebie i świata na zawsze pozostanie ze mną. Właśnie z tego powodu zdecydowałam się na propagowanie tego podejścia w praktyce klinicznej oraz w Wielkopolskiej Szkole Psychoterapeutów Gestalt.
Świadomością jest wiedzieć jak chcę żyć, proces pracy nad wdrażaniem uznanych czy przyjętych zasad przez siebie procesem zmiany, który może odbywać się poprzez psychoterapię oraz edukację warsztatową.
W takich procesach dokonuje się świadomie twórcze przystosowanie w kontakcie z sobą i światem.
Aleksandra Replin